AMC દ્વારા પિરાણા ખાતે 2016માં 1500 કે.સી.આઇ. ગામા રેડિયેશન સ્લજ હાઇજીનાઇઝેશન પ્લાન્ટ બનાવાયો. ગટરના પાણીના ટ્રીટમેન્ટ બાદ વધતાં સ્લજને રેડિયેશન દ્વારા ખાતર બનાવવાના હેતુથી આ પ્લાન્ટ બનાવાયો હતો, પરંતુ છેલ્લાં 8 વર્ષથી રેડિયેશન પ્લાન્ટમાં ઉત્પાદન થતાં ખાતરને ઓપન માર્કેટમાં વેચાણ કરવા માટેનું લાયસન્સ મળ્યું નથી.

નવસારીમાં ખાતરની અછત છે. જુલાઈ-ઓગસ્ટમાં 8 હજાર મેટ્રિક ટન સામે માત્ર 2200 મેટ્રિક ટન ખાતર મળ્યું. ખેડૂતો નાઇટ્રોજન, પોટાશ જેવા ખાતરો વાપરે છે. હાલમાં ડાંગર અને શેરડીના પાકને ખાતરની જરૂર છે, પરંતુ જથ્થો ઓછો હોવાથી ચિંતા છે. સરકાર ખાતર ઉપલબ્ધ કરાવે તેવી આશા છે. સપ્લાય ઓછો હોવાથી અછત છે, પણ ખેડૂતોને ગભરાવાની જરૂર નથી: કૃષિ અધિકારી.

આમોદ તાલુકામાં યુરિયા ખાતરની અછતથી ખેડૂતો પરેશાન છે, ખરીફ સિઝનમાં પાક માટે ખાતર ન મળતા કોંગ્રેસે મામલતદારને આવેદનપત્ર આપ્યું. કોંગ્રેસના નરેન્દ્ર પટેલ અને કેતન મકવાણા સહિતના આગેવાનોએ ખેડૂતોની સ્થિતિ અંગે રજૂઆત કરી તાત્કાલિક ખાતરનો પૂરવઠો સુનિશ્ચિત કરવાની માંગ કરી છે, ખેડૂતોએ સિઝન બરબાદ થવાની ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. કોંગ્રેસે સરકાર સામે ગંભીર વલણ દાખવી ખેડૂતોને તાત્કાલિક રાહત આપવા અપીલ કરી છે.

પ્રધાનમંત્રી કિસાન સન્માન નિધિ (PM-KISAN) યોજનાનો 20મો હપ્તો 2 ઓગસ્ટે જાહેર થશે, PM મોદી વારાણસીથી જાહેરાત કરશે. આ યોજના હેઠળ, દર ચાર મહિને 2000 રૂપિયાનો હપ્તો ટ્રાન્સફર થાય છે, અને ખેડૂતોને દર વર્ષે 6 હજાર રૂપિયા મળે છે. શરૂઆતમાં નાના ખેડૂતોને લાભ મળતો હતો, પરંતુ બાદમાં સુધારો થયો. જોકે, સંસ્થાકીય જમીન ધારકો અને અમુક આવક ધરાવતા લોકોને આ યોજનામાંથી બાકાત રાખવામાં આવ્યા છે.

મુંબઈ: ચોમાસાની નબળી સ્થિતિ છતાં, દેશમાં ખરીફ પાક ડાંગરની વાવણી મજબૂત છે. 25 જુલાઈ સુધીમાં, ડાંગરનું વાવેતર ગયા વર્ષની સરખામણીએ 13.40% વધુ રહ્યું હતું, જે 216.16 લાખ હેક્ટરથી વધીને 245. હેક્ટર થયું છે.

IFFCO NPK ખાતરનાં ભાવમા વધારો: ઇફ્કો (IFFCO) એ ગુજરાતના ખેડૂતોને મોટો આંચકો આપ્યો છે. કંપનીએ NPK ખાતરના ભાવમાં પ્રતિ 50 કિલોએ વધારો કર્યો છે. આ ભાવ વધારાથી ખેડૂતોને આર્થિક નુકસાન થશે. ખેડૂતો માટે ખેતી ખર્ચ વધશે.

બનાસકાંઠા ખેતીવાડી વિભાગ દ્વારા મગફળીના પાકમાં રોગ વ્યવસ્થાપન માટે માર્ગદર્શિકા જાહેર: થડનો કોહવારો, ડોડવાનો સડો, સફેદ ફૂગ નિયંત્રણ માટે ખેડૂતોને ટ્રાયકોડર્મા, લીમડાનું દ્રાવણ ઉપયોગ કરવા અને કીટનાશક દવાઓનો છંટકાવ કરવાની સલાહ અપાઈ. ડોડવાને ઈજા ન થાય તે જોવું, કાપણી વખતે ભેજની ઉણપ હોય તો પિયત આપવું અને ડોડવાને સુકવીને ભેજમુક્ત જગ્યાએ સંગ્રહ કરવો. વધુ ઉપદ્રવ માટે કૃષિ યુનિવર્સીટીની ભલામણ મુજબ જંતુનાશક દવાઓનો ઉપયોગ કરવો.

વ્યારામાં યુરિયા ખાતરની અછતથી ખેડૂતોની મુશ્કેલી અંગે કોંગ્રેસે મામલતદારને રજૂઆત કરી. 2025 ચોમાસુ સિઝનમાં ખેડૂતોએ ડાંગરની રોપણી કરી છે, પણ યુરિયા ખાતરની અછત છે. જો સમયસર ખાતર ન મળે તો ખેડૂતો પાયમાલ થઈ શકે છે. ગુજરાત સરકાર અને કૃષિ મંત્રીને ખેડૂતોને યુરિયા ખાતર મળે એવી વ્યવસ્થા કરવા જાણ કરવામાં આવી છે. કોંગ્રેસ સમિતિના આગેવાનોએ આવેદનપત્ર આપ્યું.

ભરૂચ જિલ્લામાં વરાપ ન મળતા ખરીફ પાકનું વાવેતર ઘટ્યું છે. જુલાઈના અંત સુધીમાં 149046 હેક્ટરમાં વાવેતર થયું, જે ગત વર્ષે 166912 હેક્ટર હતું. કપાસનું 84,819 હેક્ટરમાં અને તુવેરનું 38751 હેક્ટરમાં વાવેતર થયું. જંબુસરમાં સૌથી વધુ (42750 હેક્ટર) અને હાંસોટમાં સૌથી ઓછું (6177 હેક્ટર) વાવેતર થયું. ખેડૂતોને નુકસાન થવાની શક્યતા છે.

આત્મા પ્રોજેક્ટ દ્વારા ભરૂચ જિલ્લામાં પ્રાકૃતિક ખેતીને પ્રોત્સાહન આપવા મોડેલ ફાર્મ બનાવવામાં આવ્યા છે, જ્યાં ખેડૂતોને પ્રાકૃતિક ખેતી અંગેની માહિતી મળશે. 100 ટકા પ્રાકૃતિક ખેતી પદ્ધતિથી રાસાયણિક ખાતર વગર ઉત્પાદન મેળવી શકાય છે. 252 મોડેલ ફાર્મ બનાવવામાં આવ્યા છે, તેમજ આગામી દિવસોમાં 71 મોડેલ ફાર્મ બનશે. ખેડૂતોને તાલીમ દ્વારા આત્મા પ્રોજેક્ટ મોડેલ ફાર્મ બતાવે છે.

વડોદરા જિલ્લામાં 64,643 હેક્ટરમાં વિવિધ પાકોનું વાવેતર થયું છે, જે ગત 3 વર્ષની સરખામણીમાં 26 ટકા છે. આ ઉપરાંત, 25,796 ખેડૂતોએ 9284 હેક્ટરમાં પ્રાકૃતિક કૃષિ પદ્ધતિ અપનાવી છે, જે 14 ટકા જેટલો હિસ્સો ધરાવે છે. ખરીફ પાકોમાં ડાંગર, તુવેર, સોયાબીન અને કપાસ મુખ્ય છે. દિવેલા અને તુવેરનું વાવેતર બાકી છે.

ભીલડી પંથકમાં ભારે વરસાદથી ખેતરો બેટમાં ફેરવાયા, લણણી કરેલ મગફળી પાણીમાં ગરકાવ થઈ ગઈ. પશુઓ માટેનો ઘાસચારો પણ પલળી ગયો. ઉનાળું સીઝનમાં વાવેલ બાજરી અને મગફળી વગેરે પાકોમાં નુકસાન થયું છે. ખેડૂતોને મોઢે આવેલ કોળિયો ઝુંટવાઈ ગયો. ખેડૂત મફાભાઈ દેસાઇએ સરકાર પાસે સર્વે કરી સહાય આપવાની માંગ કરી છે.

દિયોદરમાં ચોમાસાની સીઝનને લઈ ખેડૂતોએ વાવણી શરૂ કરી છે, અને પાકને યુરિયા ખાતરની જરૂર છે. આથી દિયોદર સરદાર ફર્ટીલાઇઝર ડેપો પર ખેડૂતો યુરિયા ખાતર માટે વહેલી સવારથી લાઇનમાં લાગ્યા. આધારકાર્ડ દીઠ ₹270 પ્રતિ બેગના ભાવથી યુરિયા ખાતર આપવામાં આવ્યું હતું.

સતલાસણા તાલુકામાં અતિવૃષ્ટિથી ખેડૂતોના પાકને નુકસાન થતાં, તાત્કાલિક સહાય માટે CM ભૂપેન્દ્રભાઈ પટેલ અને કૃષિ મંત્રી રાઘવજીભાઈ પટેલને જિલ્લા પંચાયત સદસ્ય કુલદીપસિંહ ચૌહાણે પત્ર લખ્યો. 27 જુલાઈએ 7 ઇંચ વરસાદથી વરિયાળી, એરંડા, તમાકુ, મગફળીને નુકસાન થયું છે. 80% લોકો ખેતી પર નિર્ભર હોવાથી સર્વે કરાવી વળતર અને બિયારણ-ખાતર માટે સહાય જરૂરી છે.

અમરેલીના વિપુલભાઈએ રાસાયણિક ખેતી છોડી પ્રાકૃતિક કૃષિ અપનાવી. આણંદ કૃષિ યુનિવર્સિટી દ્વારા વિકસિત મધુ બિંદુ જાતના પપૈયાનું વાવેતર કર્યું. પ્રાકૃતિક પદ્ધતિથી પપૈયાનો ભાવ બજારમાં બમણો મળ્યો. તેઓ મગફળી, ચણા, કપાસ જેવા પાકો પણ પ્રાકૃતિક પદ્ધતિથી ઉગાડે છે. તેઓ જંગલી પ્રાણીઓથી પાકને બચાવવા માટે છાણનો ઉપયોગ કરે છે. તેઓ અન્ય ખેડૂતોને પણ પ્રાકૃતિક ખેતી અપનાવવા અનુરોધ કરે છે. અમરેલી જિલ્લામાં આત્મા પ્રોજેક્ટ હેઠળ ખેડૂતોને તાલીમ આપવામાં આવે છે.

પાટણના બાગાયતદાર ખેડૂતો માટે વર્ષ 2025-26ની યોજના અંતર્ગત મીની ટ્રેક્ટર (20 PTO HP સુધીના) અને મીની રોટાવેટર/કલ્ટીવેટરની ખરીદી પર સહાય મળશે. મીની ટ્રેલર અને પાણીના ટેન્કર પર પણ સહાય ઉપલબ્ધ છે. આઈ-ખેડૂત પોર્ટલ તા.25/07/2025 થી 08/08/2025 સુધી ખુલ્લું છે. અરજી પહેલાં પોર્ટલ 2.0 પર લાભાર્થી નોંધણી ફરજિયાત છે. વધુ માહિતી માટે નાયબ બાગાયત નિયામકની કચેરી, પાટણનો સંપર્ક કરો.

ગુજરાતમાં ભારે વરસાદની આગાહી વચ્ચે ખેડા અને માતર તાલુકામાં ભારે વરસાદથી ખેતરોમાં પાણી ભરાયા. ડાંગરનો પાક પાણીમાં ગરકાવ થતા ખેડૂતો ચિંતામાં મુકાયા છે. 15 કલાકથી વધુ વરસાદ પડતા હજારો વિધા જમીનોમાં પાણી ફરી વળ્યા છે. નીચાણવાળા વિસ્તારમાં પાણીનો નિકાલ ન થતા ડાંગર નો પાક ડુબાણમાં જવા પામ્યો છે. આગામી દિવસોમાં વરસાદ ચાલુ રહેશે તો ખેડૂતોને ડાંગરના પાકમાં ભારે નુકસાન થઈ શકે છે.

મગફળીમાં થડનો કોહવારો, ડોડવાનો સડો (સ્ટેમ રોટ) અને સફેદ ફૂગના નિયંત્રણ માટે, રોગીષ્ટ છોડ દેખાય કે તરત જ ઉપાડી ટ્રાયકોર્ડમા હારજીયાનમ પાવડર આપો. વાવેતર બાદ સમાર મારી, પાળા ન ચડાવો, આંતરખેડ ટાળો. ટપકાના રોગથી પાન ખરી પડે તો દવા છાંટો. ટ્રાયકોર્ડમા કલ્ચર વાવણી સમયે ન અપાયું હોય તો પંપથી છોડના મૂળમાં રેડો. લીમડાનાં પાનનો છંટકાવ કરવાથી પાનનાં ટપકાં અને ગેરૂ રોગનું નિયંત્રણ થઇ શકે છે.

માંડવીના કિશોરભાઈએ પ્રાકૃતિક ખેતીથી ઉગાડેલી ખારેકને ફ્રિજ ડ્રાઇડ કરીને વેચે છે, સાથે જ ખારેકનો પાઉડર અને સ્લાઇસ પણ બનાવે છે. કમોસમી વરસાદથી નુકસાન પામેલી ખારેકમાંથી જ્યુસ બનાવવાનો પ્રયોગ શરૂ કર્યો છે. તેઓ આંબાના પલ્પ અને ક્યૂબ્સ બનાવીને ખાદ્ય ઉત્પાદન કંપનીઓને વેચે છે. કિશોરભાઈ માને છે કે ખેડૂતોએ MRP જાતે નક્કી કરવી જોઈએ.

છોટા ઉદેપુર જિલ્લામાં 4 દિવસના વિરામ બાદ વહેલી સવારે વરસાદ શરૂ થયો. સવારે 4 વાગ્યાથી 2 કલાક સુધી એકધારો વરસાદ વરસ્યો. વરસાદથી જનજીવન પર અસર જોવા મળી, પરંતુ ખેડૂતોમાં ખુશીનું વાતાવરણ છવાયું. વરસાદથી ખેતીને ફાયદો થશે એવી આશા ખેડૂતોએ વ્યક્ત કરી છે.

દેશમાં સારા ચોમાસાના કારણે ખરીફ સિઝનના પાકોના વાવેતરમાં વધારો થયો છે. કૃષિ મંત્રાલયના આંકડા અનુસાર, ખરીફ પાકનો વાવેતર વિસ્તાર વધીને 708.31 લાખ હેક્ટર થયો છે, જે ગયા વર્ષે 580.38 લાખ હેક્ટર હતો. ગત ખરીફ સિઝન કરતા લગભગ ચાર ટકા વધારે વાવણી થઈ છે. ખેડૂતો અને ખેતી માટે આ મહત્વપૂર્ણ છે.

સુરેન્દ્રનગરના કટુડા ગામના મિલન રાવલે 40 વિઘામાં અંજીરની ખેતી શરૂ કરી, જેમાંથી 3 કરોડની આવક થવાની સંભાવના છે. તેઓ પહેલા કપાસ, ઘઉં, અને જીરુંની ખેતી કરતા હતા. હવે તેઓ બાગાયતી ખેતી તરફ વળ્યા છે. આશરે 8000 રોપામાંથી 1.60 લાખ કિલો અંજીરનું ઉત્પાદન થશે, જેનો બજાર ભાવ રૂ. 200 પ્રતિ કિલો છે. "સાહસ કરે તેને સફળતા મળે" એ ઉક્તિ તેમણે સાર્થક કરી છે.

પંજાબ કૃષિ યુનિવર્સિટીએ AI સંચાલિત ટ્રેક્ટર બનાવ્યું, જે ખેતીને નવી ઊંચાઈ આપશે. આ એડવાન્સ ટેકનોલોજીથી સજ્જ ટ્રેક્ટર પ્રીસિઝન ફાર્મિંગ માટે વિકસાવાયું છે. ખેડૂત માહિતી આપશે એટલે ટ્રેક્ટર ખેડવું, વાવણી જેવા કામો આપોઆપ કરશે. તેનાથી ઉત્પાદન વધશે, થાક ઘટશે અને શ્રમની જરૂરિયાતમાં 40% ઘટાડો થશે.

વડોદરાના 569 ગામોના 59439 સર્વે નંબરોને સ્વયં જૂની શરતોમાં પરિવર્તિત કરાયા. મુખ્યમંત્રીએ ખેડૂતો માટે મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયો લીધા હતા. મહેસુલી પ્રક્રિયામાં સરળીકરણથી વ્યાપાર, ધંધા-રોજગારને વેગ મળશે. નવી શરતની જમીનો જૂની શરતમાં પરિવર્તિત કરવાથી ખેડૂતોને પ્રીમિયમ ભરવામાંથી રાહત મળશે. હવે કલેક્ટરની પૂર્વ મંજૂરી લેવાની જરૂર નથી.

વર્ષ 2019-20 ના પાક વીમા મુદ્દે માણાવદરના ખેડૂતોના સંઘર્ષને સફળતા મળી. બેંક ઓફ બરોડા દ્વારા ચુકવણીમાં વિલંબ થતાં AAP નેતાઓની આગેવાનીમાં ખેડૂતોએ બેંકને તાળાબંધી કરી. અંતે, બેંકએ 25 જુલાઈ સુધીમાં 1100 ખેડૂતોને વીમાની રકમ ચૂકવવાની ખાતરી આપી, બાકીના ખેડૂતોની રકમ માટે પણ ટૂંક સમયમાં કાર્યવાહી હાથ ધરાશે.

ગાંધીનગરમાં નેચરલ ફાર્મિંગ મિશન (NMNF) અંતર્ગત શિબિરમાં ખેડૂતોની નોંધણી કરાઈ, જેમાં આર્ટ ઓફ લિવિંગે સહયોગ આપ્યો. કાર્યક્રમમાં RCONFના રિજિયોનલ ડાયરેક્ટર અજયસિંહ રાજપૂત મુખ્ય અતિથિ રહ્યા. આર્ટ ઓફ લિવિંગ સંસ્થા SSIAST ગુજરાતમાં વર્ષોથી પ્રાકૃતિક ખેતીને પ્રોત્સાહન આપે છે, જે 'અન્નદાતા સુખીભવ:' ના મંત્રને સાકાર કરે છે.

વલસાડ જિલ્લામાં યુરિયા ખાતરની અછતથી ખેડૂતોમાં રોષ છે. કોંગ્રેસે ખેડૂતોના હિતમાં કલેક્ટરને આવેદન આપ્યું છે. 70 % વિસ્તાર ખેતી પર નિર્ભર છે અને ડાંગર માટે યુરિયા જરૂરી છે. સરકારે ખાતર ફાળવણી ઘટાડી છે. કોંગ્રેસે રેલી યોજી 'ખેડૂતોને ન્યાય આપો'ના સૂત્રોચ્ચાર કર્યા. નેનો યુરિયા અને નેનો DAP યોગ્ય નથી. ખાતરની અછતથી ડાંગરને નુકસાનની આશંકા, કોંગ્રેસે પૂરતો ખાતર પુરવઠો સુનિશ્ચિત કરવા માંગ કરી છે.

સુરેન્દ્રનગરમાં અન્ન સંતૃપ્તિકરણ અભિયાન ઉજવણી કાર્યક્રમ યોજાયો, જેમાં 73,150 લાભાર્થીઓને મફત અનાજ મળશે. પ્રધાનમંત્રી ગરીબ કલ્યાણ અન્ન યોજના હેઠળ દેશભરમાં 81 કરોડથી વધુ લોકોને લાભ મળી રહ્યો છે. ગુજરાત સરકારે આ યોજના અંતર્ગત રૂ. 7529 કરોડના ખર્ચે અનાજનું વિતરણ કર્યું છે. લાભાર્થીઓ માટે 'My Ration' એપ શરૂ કરાઈ છે અને સુરેન્દ્રનગરમાં 536 વાજબી ભાવની દુકાનો કાર્યરત છે.

જામનગર માર્કેટયાર્ડમાં 21,434 મણ જણસની આવક થઈ, જેમાં તલની આવક વધુ હતી, અને જીરૂનો ભાવ ₹3700 બોલાયો હતો. હાપા માર્કેટ યાર્ડમાં જુવાર, બાજરી, મગ, તુવેર, ચોળી, મેથી, ચણા, મગફળી, એરંડા, રાયડો, રાય, લસણ, કપાસ, જીરુ, અજમો, ધાણા, ધાણી, ડુંગળી, સોયાબીન અને કલોજીના ભાવ પણ જાહેર થયા. અન્ય સ્થળોએથી પણ ખેડૂતો જામનગરના હાપા માર્કેટિંગ યાર્ડમાં આવે છે.

માકડબનના સુમિત્રાબેને ગીર ગાયથી પ્રાકૃતિક ખેતી શરૂ કરી. રાસાયણિક ખાતરથી જમીન બગડે છે, ઉત્પાદન ઘટે છે, અને ખર્ચ વધે છે. પ્રાકૃતિક ખેતીથી બચત થાય છે. બીજામૃત અને જીવામૃતથી જમીન ફળદ્રુપ થાય છે, અળસિયા વધે છે. જંતુનાશક દવાને બદલે ગૌમૂત્રથી જીવાતો મટે છે. કેમિકલથી 60 હજાર નફો થતો જે પ્રાકૃતિક ખેતીથી 66 હજાર થયો. 200 આંબા કલમ અને હળદરની ખેતી પણ કરી છે, અને સરકાર તરફથી સહાય પણ મળી.